Bazı Tesbih, Dua ve Arapça Sözlerin Anlamları

Namazda okuduğumuz surelerin, günlük hayatta ettiğimiz duaların, söylediğimiz sözlerin anlamlarını, manalarını bilmemiz gerekir. Çoğu zaman hem namazda hem dua ederken hem de günlük hayatta, insanlar için basit bir alışkanığa dönüşme eğiliminde olan, anlamaları bilinmeyen arapça sözler söylenir ki bu, insanlarda gaflet doğuracaktır . Ettiğimiz duaların manalarını bilmemek, Allah'tan ne istediğimizi bilmemek anlamına gelir, bu da söylediklerimizin içi boşalacak söz tekraraları olmalarına sebep olabilir. Kur'an-i Kerim'i de sadece arapça okumak, manasını, içeriğini ve bize verilen mesajı öğrenmeye çalışmamak, sadece kulağa hoş geliyor diye okumak-dinlemek ve sadece okurken huşu kazanma amacıyla okumak ve manasını anlamaya çalışmamak da aynı şekilde çok yanlıştır. Kur'an, bir şiir veya kulağa hoş gelen bir seda değildir, insanlığa bir öğüttür. Allah Kur'an için şöyle der;
"Biz ona (Peygambere) şiir öğretmedik; (bu,) ona yakışmaz da. O (kendisine indirilen Kitap), yalnızca bir öğüt ve apaçık bir Kur'an'dır. (Kur'an,) Diri olanları uyarıp korkutmak ve kafirlerin üzerine sözün hak olması için (indirilmiştir)." (Yasin 69-70)





Bazı Tesbih, Dua ve Arapça Sözlerin Anlamları:

• Bismillah: Allah'ın adıyla (ismiyle).
• Bismillahirrahmanirrahim: Esirgeyen ve bağışlayan(Rahman ve Rahim olan) Allah'ın adıyla.
• La ilahe illallah Muhammeden Resulullah: Allah'tan başka ilah yoktur, Muhammed O'nun Resuludur.
• Allahu Ekber: Allah yücedir, uludur.
• Subhane Rabbiyel Azim: Rabbim, eksikliklerden uzaktır(Subhan), yücedir-azamet sahibidir. (Namazda rüku anında söylenir.)
• Subhane Rabbiyel A'lâ: Rabbim, eksikliklerden uzaktır(Subhan), yücedir(A'lâ). (Namazda secde anında söylenir.)
• Rabbena lekel hamd: Rabbimiz, övgüler, hamdler sanadır. (Namazda rüku'dan kalkınca 'Semiallahu limen hamideh' dedikten sonra söylenir.)
• Semiallahu limen hamideh: Allah kendine hamdeden kimseyi duyar. (Namazda rüku'dan kalkınca söylenir.)
• Estağfurullah: Allah'a istiğfar ederim, Allah'a sığınırım. Allahtan af ve mağfiret dilerim.
• İnşaallah: Eğer Allah isterse, Allah izin verirse, Allah'ın izniyle.
• Maşaallah: Allah'ın dilediği gibi, Allah istediği için olmuştur, Allah'ın diledigi gibi olsun.
• Maazallah: Allah'a sığınırım. Maaz, arapçada sığınmak anlamına gelir. Maazallah, "Allah'a sığınırım" anlamı dışında; Allah korusun, Allah esirgesin anlamlarında da kullanılıyor.
• Subhanallah: Allah Subhandır, noksan sıfatlardan münezzehtir(tenzih edilmiştir-uzaktır).
• Hasbünallahu veni'mel vekil: Allah bize yeter; O ne güzel vekildir.(2/173)
• La havle vela kuvvete illa billahil aliyyul azim: Yüce ve azamet sahibi olan Allah’tan başka gerçek güç kuvvet sahibi yoktur.
  
• Sadakallahulazim: Azim(yüce) olan Allah doğruyu söyledi.
  
• Âmin: Öyle olsun, kabul eyle. (İbranice. Amen ile aynı anlamdadır.)
• Selam: Selamet, esenlik anlamındadır. İslam, salim, selim, teslim, müslim(müslüman) gibi kelimelerle aynı kökten gelir. İbranicede 'shalom'(şalom) denir. Ayrıca Allah'ın isimlerinden (esma-ül hüsna) biridir.
• Salat: Namaz veya dua anlamına gelir. Peygamberimize (s.a.v) yapılan dua ve iyi dilek temennisi olarak kullanılır.
• Salavat: 'Allahumme salli ala Muhammed ve âl-i Muhammed' cümlesidir. 'Allahım, Muhammed’e(s.a.v) ve onun âline(soyuna, ailesine) salat et.' anlamına gelir.
• Takva: Allah korkusuyla günahtan kaçınmak, haramları terketmek, sakınmak, muhafaza etmek, korunmak.
• Tağut: Allah'a isyan eden ve insanları isyana davet eden. Allah'ın hükmünü tanımayarak, büyüklük taslayan, insanları Allah'a kulluktan engelleyen ve dolayısiyle kendisine kulluk ettirendir. Sözlük anlamıyla sınırı aşan anlamına gelir.
• Selamün Aleyküm: Selam üzerine olsun anlamındadır. Aleyküm selam da aynı anlamdadır, tersten söylenişidir.
• Selamün Aleyküm ve Rahmetullahi ve Berakatuhu: Allah'ın rahmeti, bereketi ve selamı sizin üzerinize olsun.
• Sallallahu Aleyhi ve Sellem (s.a.v.): Allah'ın salat ve selamı onun üzerine olsun demektir. Kısaltılmış olarak (s.a.v) şeklinde kullanılır. Hz. Peygamberin (sav) isminin geçtiği yerlerde ona salat ve selam getirmek için yazılır.
• Aleyhisselatu vesselam: Salat ve selam onun üzerine olsun.
• Aleyhisselam (a.s.): Selam onun üzerine olsun anlamındadır. Kısaltılmış olarak (a.s) şeklinde kullanılır.
• Radıyallahu Anha (r.a.): Allah ondan razı olsun anlamındadır. Kısaltılmış olarak (r.a) şeklinde kullanılır.
• Celle Celâlüh (c.c.): O yücedir anlamına gelir. Celâl, büyüklük, ululuk ve yücelik manasına gelen Allah’ın isimlerinden biridir. Celle ise büyük ve yüce oldu anlamına gelmektedir. Kısaltılmış olarak (c.c) şeklinde kullanılır. Allah isminin geçtiği yerlerde yazılır.

Fatiha Suresi: Bismillahirrahmanirrahim. El hamdü lillahi rabbil alemin. Er rahmanir rahıym. Maliki yevmid din. İyyake na'büdü ve iyyake nesteıyn. İhdinas sıratal müstekıym. Sıratallezine en'amte aleyhim ğayril mağdubi aleyhim ve lad dallin. Rahman Rahim olan Allah'ın adıyla. Hamd Alemlerin Rabbinedir. Rahman ve Rahimdir. Din gününün malikidir. Biz yalnızca Sana ibadet eder ve yalnızca Senden yardım dileriz. Bizi doğru yola ilet; Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna, Gazaba uğrayanların ve sapmışlarınkine değil.

Sübhaneke: Sübhânekellâhümme ve bi hamdik ve tebârakesmük ve teâlâ ceddük ve lâ ilâhe ğayrük. Allah'ım! Sen eksik sıfatlardan pak ve uzaksın. Seni daima böyle tenzih eder ve överim. Senin adın mübarektir. Varlığın her şeyden üstündür. Senden başka ilah yoktur.

Ettehiyyâtü: Ettehiyyâtü lillâhi vessalevâtü vettayibât. Esselâmü aleyke eyyühen-Nebiyyü ve rahmetüllahi ve berakâtühüh. Esselâmü aleynâ ve alâ ibâdillâhis-Sâlihîn. Eşhedü en lâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve Rasülüh. Dil ile, beden ve mal ile yapılan bütün ibadetler Allah'a dır. Ey Peygamber! Allah'ın selamı, rahmet ve bereketleri senin üzerine olsun. Selam bizim üzerimize ve Allah'ın bütün iyi kulları üzerine olsun. Şahitlik ederim ki, Allah'tan başka ilah yoktur. Yine şahitlik ederim ki, Muhammed, O'nun kulu ve Peygamberidir.

Allâhümme Salli: Allâhümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed. Kemâ salleyte alâ İbrahime ve alâ âli İbrahim. İnneke hamidün mecîd. Allah'ım! Muhammed'e ve Muhammed'in ümmetine rahmet eyle; şerefini yücelt. İbrahim'e ve İbrahim'in ümmetine rahmet ettiğin gibi. Şüphesiz övülmeye layık yalnız sensin, şan ve şeref sahibi de sensin.

Allâhümme Barik: Allâhümme barik alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed. Kemâ barekte alâ İbrahîme ve alâ âli İbrahim. İnneke hamidün mecîd. Allah'ım! Muhammed'e ve Muhammed'in ümmetine hayır ve bereket ver. İbrahim'e ve İbrahim'in ümmetine verdiğin gibi. Şüphesiz övülmeye layık yalnız sensin, şan ve şeref sahibi de sensin.

Rabbenâ âtina: Rabbenâ âtina fid'dünyâ haseneten ve fil'âhirati haseneten ve kınâ azâbennâr. Birahmetike yâ Erhamerrahimîn Allah'ım! Bize dünyada iyilik ve güzellik, ahirette de iyilik, güzellik ver. Bizi ateş azabından koru.

Rabbenâğfirlî: Rabbenâğfirlî ve li-vâlideyye ve lil-Mü'minine yevme yekûmü'l hisâb. Ey bizim Rabbimiz! Beni, anamı ve babamı ve bütün mü'minleri hesap gününde (herkesin sorguya çekileceği günde) bağışla.

Kunut Duaları:
Allâhümme innâ nesteînüke ve nestağfirüke ve nestehdik. Ve nü'minü bike ve netûbü ileyk. Ve netevekkelü aleyke ve nüsni aleykel-hayra küllehü neşkürüke ve lâ nekfürüke ve nahleu ve netrükü men yefcürük.
Allahım! Senden yardım isteriz, günahlarımızı bağışlamanı isteriz, razı olduğun şeylere hidayet etmeni isteriz. Sana inanırız, sana tevbe ederiz. Sana güveniriz. Bize verdiğin bütün nimetleri bilerek seni hayır ile överiz. Sana şükrederiz. Hiçbir nimetini inkar etmez ve onları başkasından bilmeyiz. Nimetlerini inkar eden ve sana karşı geleni bırakırız.

Allâhümme iyyâke na'büdü ve leke nüsalli ve nescüdü ve ileyke nes'a ve nahfidü nercû rahmeteke ve nahşâ azâbeke inne azâbeke bilküffâri mülhık.
Allahım! Biz yalnız sana kulluk ederiz. Namazı yalnız senin için kılarız, ancak sana secde ederiz. Yalnız sana koşar ve sana yaklaştıracak şeyleri kazanmaya çalışırız. İbadetlerini sevinçle yaparız. Rahmetinin devamını ve çoğalmasını dileriz. Azabından korkarız, şüphesiz senin azabın kafirlere ve inançsızlara ulaşır.
(Anlamı, manası nedir, ne demektir)